İmamverdi Cəlil - Sokratla qısa tanışlıq
- 11.04.2015
- 0 Şərh
- 1938 Baxış
FƏLSƏFƏ TARİXİNDƏ BÖYÜK İZ QOYMUŞ FİLOSOFLARDAN BİRİ SOKRAT;ÖZ
DÜSÜNCƏLƏRİNİ AZAD İFADƏ EDƏN BİRİSİ OLUB
GƏNCLƏR ARASINDA APARDIĞI TƏBLİĞAT ƏMƏLLƏRİ ONA ÇOXLU DÜŞMƏNLƏR QAZANDIRMIŞDIR
VƏ ZƏHƏR İÇİRDİLƏRƏK EDAM ETDİRİLMİŞDİR.
Həyat tarixçəsi
Fəlsəfədən başqa heç bir elmlə məşğul olmayan bu filosof e.ə 469-cu ildə
Afinada (Yunanıstan)
dünyaya göz açıb.Atası
Safroniks daşyonan,anası Fenareta mamaça olmuşdur.Gənc yaşlarında orduda xidmət
etmiş,Afina və Sparta arasındakı müharibədə Afina tərəfdən döyüşərək böyük
şücaət göstərmişdir.
Onun yaşadığı dövrdə Afinada çoxlu məktəblər var idi.Çox vaxt açıq havada yığışar,çubuqla qum üzərində yazı
yazardılar,o dövrdə daha ibtidai imkanlarla ,çöplərlə toplama çıxma və.s öyrənərdilər.O şagirdlərinə Afina
küçələrində gəzə - gəzə nələrisə öyrətməyi xoşlayırdı.Heç vaxt yazmamış,yazılı
bir əsər ortaya çıxarmamışdır,onun dediklərini şagirdi Platon qələmə almışdır.
Anytos(varlı tacir və siyasətçi),Meletos(istedadsız gənc şair) və Lykon(natiq) tərəfindən dövlətin
tanıdığı
tanrılara inanmamaqda gunahlandırılmış məhkəməyə
verilmişdir.Afina məhkəməsi onu edama məhkum etmişdir (baldırğan otundan hazırlanan zəhəri içərək
həyatına son vermişdir)
Fəlsəfəsi
"Onu bilirəm ki, heç nə bilmirəm" bu aforizm hər
birimizə tanışdır.O demək istəyirdi ki, allahın müdrikliyi yanında insan biliyi çox cuzidir.
Adətən Sokrat fəlsəfəsinin üç cəhətinə diqqət çəkirlər:1) Fəlsəfənin dialektik
olması 2)Anlayışların induksiya yolu ilə müəyyən edilməsi 3) "Xeyirxahlıq bilikdir" formulu ilə ifadə
olunmuş etik rasionalizm
Sokrat insandan dörd şeyi tələb edirdi:müdriklik, cəsurluq, xeyirxahlıq və ədalət
Məhkəmə nitqindən...
Afinalilar!
" Həqiqət budur ki,yalnız bir gerçək müdrik var o da Tanrıdır O bu işdə mənim adımı yalnız misal olaraq çəkir və demək istəyir
ki, ey insanlar sizin ən müdrikiniz Sokrattək heç nə bilmədiyini biləndir"
"Artıq
ayrılmaq vaxtıgəldi hər
kəs öz yoluyla getsin mən
ölməyə siz isə yaşamağa …. .. .. Hansı daha yaxşıdır? Bunu tanrıdan başqa
heç kəs bilə bilməz"
Aforizmləri
Onu bilirəm ki, heç nə bilmirəm,
Danış səni görüm
Biz yemək üçün yaşamırıq yaşamaq üçün yeyirik və .s
İmamverdi Cəlil