İsmayıl İmanzadə. Şeirlər

İsmayıl İmanzadə. Şeirlər

   Xudafərin körpüsü

Ay ulu daş kitabəm, gəcavəm-taxtım mənim.
Bakı-Təbriz biçimli könül paytaxtım mənim.
Vüsala həsrət qalan taleyim, baxtım mənim -
Şahım, xanım, sultanım - Xudafərin körpüsü.

Arazın sinəsində daşlaşan su sonası,
Tanrıya şükranlıqdır adının ilk mənası.
Vətənin iki qütbə parçalanmış dünyası - 
Xəttim, imzam, ünvanım - Xudafərin körpüsü.

Hər aşrımı su yolu, hər tağı bir möcüzə,
Qəzəbi mürgüləyən sivri uclu bir nizə.
Bilən yox daş dilində nələr söyləyir bizə  - 
Rəvayətim, dastanım - Xudafərin körpüsü.

"Gülüstan"da boğulan səsimdi, avazımdı
"Türkmənçay"da sərhəddə çevrilən Arazımdı.
Sağalmayan yaramdı, qanlı alın yazımdı  - 
Varlığım, and-amanım - Xudafərin körpüsü.

       İçimdə boğulan səs

Eşidən yox harayımı,
Ünüm yetmir uzaqlara.
Yol ayrıcında qalmışam,
Bilmirəm üz tutum hara?

Ayağıma ilişən daş
Buraxmır ki, çıxıb gedəm.
Gözlərimdə donubdu yaş,
Yaxamdan yapışıbdı qəm.

Üz-gözümdən qırov yağır,
Hər anım bir soraq kimi.
Arxamca düşən qara yel
Ulayır yalquzaq kimi.

Zülmət kəsdirib üstümü,
Səbrimə sığınıb ahım.
Yuxum ərşə çəkilibdir,
Açılmaq bilmir sabahım.

Hərdən üzümə toxunur
Ölümün soyuq nəfəsi.
Bilmirəm harda dəfn edim
İşimdə boğulan səsi...

          Şair

Sevgisi qəlbi coşduran,
Gəlini-qızı çaşdıran.
Baxışı göz qamaşdıran-
Yetənə vurulan şair.

Tüstülənər hər yaşında,
Tapar dilini daşın da.
Bir qəfil söz savaşında-
Düyməsi qırılan şair.

Gizlətməz başını qında,
Bənd olan deyil heç yanda.
Tək bircə göz qırpımında-
Bulanıb-durulan şair.

Qədrini nə bilir naşı,
Qəzəbi də ər savaşı.
Nadanla getsə yanaşı-
Usanıb yorulan şair.

Ömrü-günü verməz bada,
Ağzı sözlə gələr dada.
Sınmayır dar ayaqda da-
İçindən qırılan şair.

   Gecənin  bu vaxti

Heç yaz da əritmədi
Həsrətimin buzunu.
Bilirəm nə boydadır
Dərdin "eni-uzunu”.

Bir qaranlıq nöqtədə
Fikrim ilişib qalıb.
Ciliklənən ümidim
Hardasa  düşüb qalıb.

Arxasınca qaçıram
Ötüb keçən anların.
Qar yağır gözlərimdən
Üstünə gümanların.

Əl atıb yapışmışam
Bəxtimin yaxasından.
Sızlasam da oyanmır
Gecə div yuxusundan.
       
        Nədənsə

Yoxmuş insanlığın "əlinin duzu”,
Yaxşılıq nədənsə tez yaddan çıxır.
Xoş söz əritməsə qəlbdəki buzu,
Sonda qaşınmayan yerdən qan çıxır.

Şirin xəyallarla ovunur insan,
Kim deyir yalanın ömrü az olur?
Ürək heydən düşüb üzüləndə can,
Adamın çöhrəsi tanınmaz olur.

Ömrü uzun imiç nisgilin-qəmin,
Dərd əhli bilir ki, sızlamaq nədir.
Nədənsə əzəldən bir ağlı kəmin,
Bəxti yeyn olur-çox qəribədir...

Sönür əzəl-axır od da, ocaq da,
Şan-şöhrət çoxunu yaman çaşdırır.
Zülmət kök atanda küncdə-bucaqda,
Şüşə parçası da göz qamaşdırır.

Vaxt-vədə bir yeyin köhnə fırfıra,
Qarışıq səslərdən baş gicəllənir.
Yerlər səhv düşəndə pozulur sıra,
Əcəl qəfil gəlir, kəsilir hənir.

Gizli bir ucu var hər müşkül işin,
Ürək korun-korun yanan ocaqdır.
Sevinc-qüssə yüklü ömür sərnişin,
Ölümsə sonuncu dayanacaqdır.

    Köhnə kişilər

Boş qalıbdı yerləri, 
Minib köhlən atlara
Getdi köhnə kişilər.
Saflıq nişanəsiydi
Ruzi-təhnə kişilər.

Dünya malından ötrü
Göynəyən deyildilər.
Çətinə düşəndə də
Dillərini heç zaman 
Çeynəyən deyildilər.

Üz tutdular zülmətə,
Yel qanadlı kişilər.
O gümüşü papaqlı,
Kəhər atlı kişilər.

Savaş günü yaxına 
Qoymazdılar yadları.
Yenilməz gücləriydi,
Bir qala bürcləriydi,
Vəfalı arvadları.

Ağır, batman kişilər
Ərən-sultan kişilər
Yel kimi hər tərəfə
Üz tutub əsməzdilər.
Nnamərd adamla heç vaxt
Duz-çörək kəsməzdilər.

Güclüyə yarınmağı
Bacaran deyildilər.
Kasıbın komasını 
Uçuran deyildilər.

Qorxmazdılar ölümdən,
İgid-ərən idilər.
Haqqa tapınmışdılar,
Uzaqgörən idilər.
Onlar çörəkkəsən yox,
Çörək verən idilər.

Səsdə-ündə getdilər,
At üstündə getdilər.
Vədələri çatanda
Qoydular el-obanı
Yaman gündə, getdilər.

Əyri işlə, yalanla
Olmazdı araları.
Zəmanə dəyişəndə
Bir də baxıb gördük ki,
Seyrəldi sıraları...

Ləyaqət simvoluydu
Çeşmə-dəhnə kişilər.
Minib köhlən atlara
Geriyə boylanmadan
Getdi köhnə kişilər.
     
       Necə deyim

Mənmi suçlu, sənmi haqlı,
Bu sual bir az maraqlı.
Hardaydın sevgi soraqlı
Evimiz tikilən vaxtı?

Nəyin əskik idi, nəyin
Sızladımı heş ürəyin?
Qeyb oldun gülün-çiçəyin
Seçilib əkilən vaxtı.

Rəngi solanda üzümün,
Qay yağdı üstə izimin.
Gəlib çıxmadın gözümün
Yollara dikilən vaxtı.

Dilimdən düşmədi adın,
Nəyə gərəkmiş inadın?
Sütunum-tağım olmadın
Belimin bükülən vaxtı.

Sən idin arzum-diləyim,
Dilimdən düşmür gileyim.
Bilmirəm sənə nə deyim
Dişimin tökülən vaxtı.

İtən səsim-ünüm idi,
Dərd "uzunum-enim” idi.
Mənim ölən günüm idi,
Sən qeybə çəkilən vaxtı...

       Ürəyim açıq  qapıdır

Yalqız dayanma sahildə,
Yel əsib üşüdər səni.
Yuxunu sulara danış,
Oyaqdır, eşidər səni.

Gözlərində şəkili qalıb
Bu boz sifətli payızın.
Ürəyim açıq qapıdır,
Keç içəri bir az qızın...

          Öldürür

Dünya köhnə xırman yeri,
Havaya sovrulur diri.
Zülmətdə qərq olur biri,
Birini Tanrı öldürür.

Dərd ürəkdə gizli çatdır,
Anlar şahə qalxan atdır.
Ölüm bir şux zarafatdır,-
Güldürüb sonra öldürür.

        Od  gəzirəm

Qayğılar başımı qatıb,
Dinməyə yoxdur macalım.
Puç olan ümidlərimin
Sorağını kimdən alım?

Qırov bağlayan ürəyim
Bir qalam od sorağında.
Yuxularımda gəzirəm
Hərdən Araz qırağında.

Nə gözləməkdən usanıb,
Nə yaşamaqdan doyuram.
Sükutla ötən anları
Kipriklərimlə sayıram...
                    
     Tanrının damı

Səmada yorğun-yorğun
"addımlayan” buluddan,
Xəyaldan, günahdan,
gümandan, umuddan
yuxarıda dayanır,
Tanrının sütunsuz,
dirəksiz
mavi rəngli damı.
Bu boyda
nəhəng "sarayı”
kim tikib, necə tikib-
Düşünəndə 
heyrət bürüyür
bir anda adamı...

      Qarğış

Qarğışın 
şaxtası-sazağı,
qarı-yağışı olur.
Qarğışın bir səmti,
iki başı olur.
Dilində
yer vermə ona,
Ömrünə
zəhər qata bilər.
Kiməsə çatmayıb
geri qayıdanda 
Sənin də yaxandan
yapışıb tuta bilər.
            
  Gecənin bu vaxtı

Bu yaz da əritmədi
Həsrətimin buzunu.
Bilirəm nə boydadır
Dərdin "eni-uzunu”.

Bir qaranlıq nöqtədə
Fikrim ilişib qalıb.
Ciliklənən ümidim
Hardasa  düşüb qalıb.

Arxasınca qaçıram
Ötüb keçən anların.
Qar yağır gözlərimdən
Üstünə gümanların.

Əl atıb yapışmışam
Bəxtimin yaxasından.
Sızlasam da oyanmır
Gecə div yuxusundan.
                 
     Nədənsə

Yoxmuş insanlığın "əlinin duzu”,
Yaxşılıq nədənsə tez yaddan çıxır.
Xoş söz əritməsə qəlbdəki buzu,
Sonda qaşınmayan yerdən qan çıxır.

Şirin xəyallarla ovunur insan,
Kim deyir yalanın ömrü az olur?
Ürək heydən düşüb üzüləndə can,
Adamın çöhrəsi tanınmaz olur.

Ömrü uzun imiç nisgilin-qəmin,
Dərd əhli bilir ki, sızlamaq nədir.
Nədənsə əzəldən bir ağlı kəmin,
Bəxti yeyn olur-çox qəribədir...

Sönür əzəl-axır od da, ocaq da,
Şan-şöhrət çoxunu yaman çaşdırır.
Zülmət kök atanda küncdə-bucaqda,
Şüşə parçası da göz qamaşdırır.

Vaxt-vədə bir yeyin köhnə fırfıra,
Qarışıq səslərdən baş gicəllənir.
Yerlər səhv düşəndə pozulur sıra,
Əcəl qəfil gəlir, kəsilir hənir.

Gizli bir ucu var hər müşkül işin,
Ürək korun-korun yanan ocaqdır.
Sevinc-qüssə yüklü ömür sərnişin,
Ölümsə sonuncu dayanacaqdır.

   Nadan adam

Nə yerini bilir,
nə sözünü-
danışığını.
Heç yayın istisi də
"ütülüyüb”  aça bilmir
 qırışığını.
Artıb-azalan deyil,
elə əzəl gündən
hamını dalamağa
hazırdır hər an.
Görəsən beləsini
nədən ötrü xəlq eləyib 
axı, Yaradan?..

     Bilirəm

Məni bir gözəlin qarğışı tutub,
Əl çəkmir yaxamdan nisgilim-ahım.
Həsrətim sinəmdə gur ocaq çatıb,
Üzümə ağ olub suçum-günahım.

Niyə dönük şıxdım, niyə görəsən,
Ayaqlar altında qalan iz oldum.
Vüsala çatmaqçün bir vaxt tələsən
Bir eşqə axırda gərəksiz oldum.

Deyimmi bir səhvin əsiriyəm mən,
Gecikmiş etiraf nəyə gərəkdir?
Mənim əvəzimdən xəcalət çəkən,
Ağlayıb-sızlayan qəmli ürəkdir.

Həyat yollarında bələdçimdi qəm,
Saçımda iz salan qışın qarımı?
Ürəyim sancanda yaxşı bilirəm,
Nədir tapdalayan ayaqlarımı...

       Necə deyim

Mənmi suçlu, sənmi haqlı,
Bu sual bir az maraqlı.
Hardaydın sevgi soraqlı
Evimiz tikilən vaxtı?

Nəyin əskik idi, nəyin
Sızladımı heş ürəyin?
Qeyb oldun gülün-çiçəyin
Seçilib əkilən vaxtı.

Rəngi solanda üzümün,
Qay yağdı üstə izimin.
Gəlib çıxmadın gözümün
Yollara dikilən vaxtı.

Dilimdən düşmədi adın,
Nəyə gərəkmiş inadın?
Sütunum-tağım olmadın
Belimin bükülən vaxtı.

Sən idin arzum-diləyim,
Dilimdən düşmür gileyim.
Bilmirəm sənə nə deyim
Dişimin tökülən vaxtı.

İtən səsim-ünüm idi,
Dərd "uzunum-enim” idi.
Mənim ölən günüm idi,
Sən qeybə çəkilən vaxtı...

         Bildin ki...

Uşaq idin bir zaman,
Oddan keçə bilmirdin.
Onda yaxşını pisdən
Yaxşı seçə bilmirdin.-
Hələ kal vaxtın idi.

Gedib su içməmişdin
Sən qızlar bulağından.
Ananın öyüdləri
Sırğatək asılmışdı
Hər iki qulağından.
Sevgi ünün yetməyən-
Könül paytaxtın idi.

Dilin söz tutmayanda
Od dalınca qaçmırdın.
Yersiz qanad açmırdın,
Kiminsə ürəyində
Gizli çölə saçmırdın-
İsmətin baxtın idi.

Aylar-illər ötüşdü,
Böyüdün artdıqca yaş.
Sevgi necə olurmuş,
Anladın yavaş-yavaş.
Bax, elə onda bildin,
Səni hərdən səsləyən-
Gəlinlik taxtın imiş...