Söhbət mənim bir vaxt direktoru olduğum və Anarın ifadəsinə görə "kor qoyduğum” "Yazıçı” nəşriyyatından gedir. Mən həmin nəşriyyatda işləməyə başlayanda nəşriyyata dövlət tərəfindən ayrılan maliyyə vəsaiti artıq kəsilmişdi. Müəssisə özü özünü dolandırmalı idi. İndi AYB-nin müdrik türkmənbaşısı qoy mənə desin görüm, onun 31 il rəhbərlik elədiyi təşkilat dövlət büdcəsindən pul almasa neçə gün başını saxlaya bilər? 

İkincisi, Anarın bilməyi lazımdır ki, həmin nəşriyyatın yerləşdiyi sahə heç vaxt nəşriyyata məxsus olmayıb. Keçmiş Bakı şəhər sovetinin daimi mülkiyyəti olub və burada nə satılıbsa hamısı Bakı şəhər sovetinin rəsmi qərarı ilə satılıb. Sonra mərhum prezident Heydər Əliyevin sərəncamı ilə nəşriyyat ləğv edilib və onun yerləşdiyi sahə açıq hərrac yolu ilə satışa çıxarılıb. Bunların hamısı rəsmi sənədlərdə öz qanuni əksini tapıb. Üçüncüsü, əgər "Yazıçı” nəşriyyatını şəxsən mən kor qoymuşamsa, bəs "Azərnəşr”i, "Gənclik” və "Maarif ” nəşriyyatlarını kim kor qoyub və həmin nəşriyyatların yerini kim kimə və neçəyə satıb? 

Anarın mənə qarşı dönə-dönə irəli sürdüyü başqa bir, yumşaq desəm, ittihama fikir verin: "31 il bundan əvvəl başqa rəhbərlərin əlinin altında işləyən məşhur yazıçı o vaxt nə bu təşkilatın işindən narazı idi, nə də yeri gəldi-gəlmədi dəyişiklərdən dəm vururdu.” Vəzifə hərisliyi insanı nə günə qoyarmış, İlahi?! Mənim Yazıçılar İttifaqı rəhbərliyi ilə illər boyu necə münasibətdə olmağım Anarın yadından nə tez çıxdı? Gəncliyində "Əkrəm bizim vicdanımızdır” deyən Anar indi bu qoca vaxtında məhz bu vicdan məsələsində niyə bu qədər təlatümlü hallar keçirir? Bəlkə, biz heç vaxt gənc olmamışıq? 

 

Aman allah, "Azərbaycan” jurnalının baş redaktoru vəzifəsində mən doğrudanmı kiminsə əlinin altında işləmişəm? Bəlkə sənin "Beşmərtəbəli evin altıncı mərtəbəsi” adlı əttökən eşq fısqırığını da rəhbərlikdən icazə alıb çap eləmişəm? Yadında olmalıdır: dedim, səndən bu qədər düşük yazı gözləmirdim, sən bunu ucuz populyarlıq üçün yazmısan. Sən dedin ki, bəyənmirsən, çap eləmə. Çap eləyəcəyəm, dedim. Mən bura səni çap eləməmək üçün gəlməmişəm. Mən bu yazını elə bu gün mətbəəyə göndərəcəyəm və sən istədiyinə nail olacaqsan, əsərin əldən-ələ gəzəcək. Əsər operativcəsinə çap olundu və sən öz istəyinə nail oldun. Əsərin kütləvi şəkildə oxundu. Onun əsasında çəkilən film isə, necə deyərlər, əməllicə qan elədi. Ancaq ona görə yox ki, sən yaxşı əsər yazmışdın. Yox. Əsla yox! Ona görə ki, sən öz əsərini hansı auditoriya üçün yazdığını əvvəlcədən dəqiq hesablaya bilmişdin. Sənin kimi peşəkar mənsəb aşiqləri haqq-hesab məsələsində heç vaxt yanılmır.  

Musa Yaqubun, Vaqif Bayatlının, yaxud uzaq, qərib məmləkətdə ömrünü artıq bitirməkdə olan Çingiz Hüseynovun qayğısını çəkmək sənlik məsələ deyil. Sənə şair- yazıçı yaşatmaq lazım deyil, 2 min üzüyola üzvü olan və saxta əzəməti ilə göz qamaşdıran "Yazıçılar Birliyi” adında Ədəbiyyat Nazirliyi lazımdır. Çoxdan və dördəlli yapışdığın vəzifədə sən Azərbaycan ədəbiyyatını bir qarış da irəli aparmamısan, onu bacardığın qədər geriyə – keçən əsrin 30-cu illərinin sonuna tərəf çəkməyə çalışmısan. Sifətinə mələk maskası taxıb iblisanə əməllər törədirsən. Bəlkə heç özün də bilmirsən ki, ədəbiyyatdan kimin və nəyin qisasını alırsan. 

Sənin yaxın ətrafındakı adamlar hər qurultay qabağı milləti cani-dildən inandırmağa çalışır ki, Yazıçılar Birliyinin varlığı sənsiz mümkün deyil. Heç bir normal məntiqə sığışmayan və dünyada analoqu az tapılan bu əcayib-qərayib mifi də öz barəndə sən özün yaratmısan. Çünki öz boyuna biçdiyin vəzifədən getmək səndən ötrü məğlubiyyətdir. Burası xalis mistika deyilsə bəs nədir?... 

"Bayrağımızı Yazıçılar Birliyinə sancacağıq!” - sən demə bu düşük deyimin "fitva verəni” də mənmişəm. Əgər mən Yazıçılar Birliyinin rəhbəri olmaq istəsəydim, mənə bundan ötrü çox yox, cəmi bir neçə ay "fərasətli” Anar ömrü yaşamaq bəs eləyərdi. Mən bütün mübarizələrimə həmişə tək getmişəm. Bunu Anar hamıdan yaxşı bilir və bunu hamıdan yaxşı bilən Anar neçə illərdən bəridir ki, hər dəfə əlinə fürsət düşəndə məndən özünə bənzər mütrüfanə bir obraz yaratmağa çalışır. İnsan özü olmayanda nə qədər eybəcər olurmuş, Pərvərdigara! 

Məndən danışdığı məqamda Anar təbii ki, "Daş yuxular”ı yada salmağın şeytani həzzindən də vaz keçə bilmir. Köhnə dostum və məsləki özündən xəbərsiz yoxa çıxmış gənclik məsləkdaşım bu başıbəlalı yazıya görə xalqdan üzr istəməyi məndən bir daha təkidlə tələb edir. 

Xalq kimdir, Anar??? O nədir ki, sən onu həmişə rahatca görə bilirsən, ancaq mən başı bəlalı heç vaxt görə bilmirəm. Xalqı həmişə görmək üçün bəlkə ona hökumət maşınının pəncərəsindən baxmaq lazımdır: evdən işə gedəndə, işdən evə qayıdanda. Həm də nə az, nə çox – 49 yaşdan 81 yaşacan!...

Yaddaşın yox olubsa, barı bir balaca insafın olsun. Bu dünyanın heç olmasa bir əylislik xalqını mən gözümü açandan həmişə görmüşəm. Onun nə əkib-nə biçdiyini, nə yeyib-nə içdiyini bilirəm. Ancaq bu ahıl yaşımacan mən heç vaxt heç yerdə xalqın adından danışmamışam. Adına xalq deyilən mifik, mücərrəd çoxluğun magik təsir gücünə arxalanıb özümü haqlı çıxarmağa çalışmamışam. Mən yalnız öz sözümü və şəxsən öz adımdan demişəm. Gəl xalqı özümüzə qohum çıxarmayaq, "köhnə dost”! Onu öz günahlarımıza bulaşdırmayaq.

Hələlik bu qədər. 

AzLogos.eu