Aydın Xan (Əbilov),
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumunun sədri, yazıçı-kulturoloq

Məşhur naşirin adıyla bağlı kulturoloji Qüttenberq layihəsi - Azərbaycan ədəbiyyatının - yazılı xəzinəsinin elektron daşıyıcılara köçürmək və İnternet - Ümumdünya Elektron İnformasiya Şəbəkəsində yerləşdirmək məqsədi ilə həyata keçirilən proqram yarımçıq qaldı. http://gutenberg.aznet.org saytına daxil olmaqla biz gəlişigözəl vədlərlə rastlaşsaq da, yenə pullar yeyildi, görüləsi işlər isə yarımçıq saxlanıldı... Əslində isə, pərdəarxası söhbətlərdən məlum olur ki, səbəb tamam başqaydı... Araşdırıcılar "60-cilar ədəbi nəsli"ndən sonra ədəbiyyatımıza gələnlərin yaradıcılıq nümunələrinin bu layihədə əks olunması üstündə böyük mübahisələrə girişdilər. Bu mənasız mübarizə, sözsüz ki, layihənin fəlsəfəsinə və texnologiyasına tamam zidd idi...
Layihədə olan "azərbaycanlı barmaq"larının verdiyi vədlər isə çox təmtəraqlı səslənirdi...
Layihəni yerinə yetirənlərin dediklərinə diqqət yetirək.
Layihənin məqsədi:
Əsası hələ 1970-ci ildə İllinoys Universitetinin professoru Maykl Hart tərəfindən qoyulmuş bu beynəlxalq layihə İnternet könüllüləri tərəfindən daha da zənginləşdirilir. «Qutenberq» layihəsinin məqsədi: «Yaşadığımız dünyada yer kürəsinin əhalisinin daha çox mütaliə etmək və dünyadakı insanları anlaması üçün daha geniş miqyasda və sayda ölkələrin və mədəniyyətlərin ədəbiyyatına asan və pulsuz girişi təmin etməkdir». Layihəyə yalnız müəlliflik hüququ müddəti 50 ili keçmiş əsərlərin daxil edilməsinə icazə verilmişdir.
Qutenberq layihəsinin saytları dünyanın ən yaxşı saytları sırasına daxildir və orda ərəb, çin, macar, italyan, rumın, rus və b. dillərndə ədəbiyyat təqdim edən interfeysləri mövcuddur. Qutenberqçilərin indiyə kimi yaratdığı elektron nəşrlər müxtəlifliyi və unikallığı ilə diqqəti cəlb edir. Burada Konan Doyl, L.Tolstoy, Homer, Martin Lüter, Tomas Ceferson, və s. müəlliflərin əsərləri milli dillərdə tövsiyə olunur.
Sevindirici haldır ki, öz doğma dilində ədəbi irsi «Qutenberq» layihəsi üzrə İnternetə çıxarılan xalqların sırasına Azərbaycanın da adı əlavə olunmuşdur.
Layihənin yaranma tarixi:
Ümumdünya humanitar qeyri-kommersiya təşəbbüsü çərçivəsində Azərbaycan dilində İnternet resurslarının yaradılması və yayılması sahəsində mühüm bir irəliləyiş olan «Qutenberq-Azərbaycan» layihəsi təşəbbüsü Soros Fondu Azərbaycan Açıq Cəmiyyət İnstitutu tərəfindən irəli sürülmüşdür (02.12.2002-ci il). Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə İnternet resurslarının artırılması və Azərbaycan ədəbiyyatına olan ehtiyacı nəzərə alaraq elan olunmuş «Qutenberq-Azərbaycan» müsabiqəsində respublikadan üç təşkilat - Azərbaycan MEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun «İnformasiya və biblioqrafiya» şöbəsi, M.F.Axundov adına Milli Kitabxanası, Xəzər Universitetinin Kitabxana-informasiya Mərkəzi kitabxanası qalib gəlmişdir.
SPONSOR TƏŞKİLAT:
Soros Fondu Açıq Cəmiyyət İnstitutu - Yardım Fondu Azərbaycan Milli ədəbi irsinin rəqəmləşdirilməsi məsələlərinin beynəlxalq standartlara müvafiq tam əhatə edilməsinə və latın qrafikasında keçidlə əlaqədar müxtəlif mövzuda çap məhsullarına olan ehtiyacı nəzərə alaraq bu layihənin həyata keçirilməsini vacib hesab etmişdir. Layihə üzrə koordinasiya Şurası yaradılmış, maddi-texniki baza təmin edilmiş, elektron fondların tamlığına təminat verilmişdir.
LAYİHƏ İŞTİRAKÇILARI
1. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası
Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun «İnformasiya və biblioqrafiya» şöbəsi
F.e.n.Əmin Tahir oğlu Əfəndiyev
Zakirə Əliyeva
Bakı, 370143, H.Cavid pr.31, Akademiya şəhərciyi. (4-cü mərtəbə, otaq №436)
Tel.: +994 12 393667

2. Xəzər Unversiteti
Kitabxana-İnformasiya Mərkəzi (KİM)
Gülşən Əzizova
Bakı 370096, 11 Məhsəti küç.
Tel.: +994 12 217916
Faks: +994 12 989379
Web: www.khazar.org

3. M.F.Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanası
Mələk xanım Məmməd qızı Hacıyeva
Bakı ş., Xaqani küç. 29
Web: www.anl.aznet.org

İnsafən çox böyük zəhmət sərf edilərək bır çox işlər görülüb və aşağıdakı əsərlərin e-variantları hazırlanıb:


Axundov Mirzə Fətəli

Aldanmış kəvakib
Sərgüzəşti mərdi-xəsis Hacı Qara
Hekayəti Molla İbrahimxəlil kimyagər
Hekayəti Müsyö Jordan həkimi-nəbatat və dərviş Məstəli şah cadükuni məşhur
Sərgüzəşti vəziri-xani Lənkəran
Hekayəti -xırsi-quldurbasan

Aşıq Pəri

Gəraylı
Aşıq Mirzəcanın ölümünə
Qoşmalar

Baba Bəy Şakir

Gəngüm ağaya
Təriqət şeyxlərinin həcvi
İmərli Əmiraslanın həcvi
Mehdi bəyin həcvi
Mirzəcanın ölümünə
Mürəbbe
Qoşmalar

Bakıxanov Abbasqulu ağa (Qüdsi)

Əsraru-l-mələkut (Kainatın sirrləri)
Təhzibi-əxlaq
Nəsihətlər
Kəşfül-qəraib
Kitabi-Əsgəriyyə
Mişkatül-ənvar
Şerlər
Mənzum hekayətlər
Qəzəllər
Qəsidələr
Müxəmməslər

Əvhədi Marağalı

Cami-Cəm

Füzuli Məhəmməd

Bəngü-badə
Farsca əsərlərinin tərcümələri
Leyli və Məcnun
Mürəbbelər
Müsəddəs
Müxəmməs
Qəsidələr
Qəzəllər
Qitələr
Rübailər
Söhbətül-əsmar
Tərcibənd
Yeddi cam

Haqverdiyev Əbdürrəhimbəy

Acindan təbib
Çeşmək
Diş ağrisi
Haqq mövcud
Həmşəri pasportu
İanə
İt oyunu
Koroğlu
Keçmiş günlər
Kapitalizmlə mübarizə
Müsibət
Marallarim
Mirzə səfər
Ovçu qasim
Pir
Pristav və oğru
Qisas
Qaban
Qəndil
Qoca tarzən
Röya
Söhbət
Şeyx şəban
Seyidlər ocaği
Sari toyuq
Tənqid
Uca dağ başinda
Xortdanin cəhənnəm məktublari
Yeni təbabət
Ac həriflər
Ağac kölgəsində
Ağa məhəmməd şah qacar
Bəxtsiz cavan
Baba yurdunda
Çox gözəl
Daşçi
Dağilan tifaq
Ədalət qapilari
Qadinlar bayrami (8 mart)
Qirmizi qari
Qoca tarzən
Köhnə dudman
Kamran
Kimdir müqəssir
Millət dostlari
Məşədi qulam qiraət öyrənir
Pəri cadu
Padşahin məhəbbəti
Səhnə qurbani
Sağsağan
Vaveyla
Xəyalat
Yeyərsən qaz ətini, görərsən ləzzətini
Yoldaş koroğlu
Ayin şahidliyi
Ata və Oğul
Bomba
Dəccalabad
Mutrub dəftəri
Mozalanbəyin səyahətnaməsi
Qiraət
Sikayət
Səbih
Yasilbas sona

Heyran Xanım

Şerlər

Qutqaşınlı İsmayılbəy

Rəşid bəy və Səadət xanım

Məhsəti Gəncəvi

Rübailər

Məmmədquluzadə Cəlil. Cild 1. Nəşr əsərləri

Atlar dayandi
Buz
Bəlkə də qaytardilar
Baqqal məşədi rəhim
Danabaş kəndinin əhvalatları
Danabaş kəndinin məktəbi
Hamballar
İki alma
İki ər
İki qardaş
Konsulun arvadı
Molla fəzləli
Nigarançılıq
Oğru inək
Proletar şairi
Quzu
Qəssab
Qoşa balinc
Şer bülbülləri
Saqqalli uşaq
Şəhər və kənd
Toy
Taxil həkimi
Ucuzluq
Xanın təsbehi
Yuxu
Zəlzələ

Məmmədquluzadə Cəlil. Cild 2. Dram əsərləri

Anamin kitabi
Çay dəstgahi
Dəllək
Danabaş kəndinin məktəbi
Dəli yiğincaği
İranda hürriyyət
Kamança
Kişmiş oyunu
Lal
Ölülər
Poçt qutusu
Pirverdinin xoruzu
Qurbanəli bəy
Rus qizi
Sirkə
Şərq fakültəsi
Usta zeynal
Zirrama
Yan tütəyi
Yiğincaq

Məmmədquluzadə Cəlil. Cild 3. Felyetonlar

Anam-bacim
Ana dili
Ana dili
Abunə dəftərimiz açildi
Axund ilə keşişin vəzi
Azərbaycan padşahlari
Aşina sədasi
Abirin və kilab
Bakililara
Batdağ
Başmaq
Bəqaüs-səltənə
Bizim "obrazovanni"lar
Binamusluq
Babilər
Bir adam lazimdir
Bir boçka su
Baki dəryasi
Bakinin əlaci
Bir gürcüyə cavab
Bizim işlərimiz
Baki müsəlmanlari
Bu nədir?
Bəs nə vaxt?
Bir para sözlər
Baş yarmaq
Cavab
Cəmiyyəti-xeyriyyə
Cavab
Cəfəngiyat
Cavab
Çanaq
Çuval
Cəfərin anasi
Cəfəngiyat
Cümə günləri
Çətin məsələyə cavab
Çox qəribə
"Dəbistan"
Divar
Dil
Dua
Dəllal
Din məsələsi
Doqquz yaşinda
Eydi-əzha
"Əbvabül-cinan"
Əbdürrəhim əfəndi
Erməni və müsəlman övrətləri
Filosoflar
Fərrux bəy vəzirov
Gələcək
Gəncəliyə cavab
Gimnaziyada təzə məscid
Göz yaşlari
Haradadirlar?
Həmşəri
Hacixana
Həqiqət
Heyz
Hansi elmlər lazim?
Hani qirx beş min manat?
"İrşad"
İranlilara
İdarədən
İttihad
İlin axiri
İranin batum konsuluna başibağli məktub
İdarəmizin əhvalatindan bir neçə söz
İran fəhlələrinin pulu hara gedir?
İran konsullari
İfratin mənfəəti
İnşaallah
İrəvan seminariyasi və qazinin nitqi
Keçəllər
Küp
Keçən günlər
Köhnə il
Leontiyev
Lisan bəlasi
Lal oyunu
Məktub
Meymunlar
Məslək
Məsləkimiz
Məscidlərimiz
Məclisi-milli
Mikroblar
Minciq
Mirt-mirt
Misyonerlər
Müəllimlər
Murdar
Müsəlman
Məzhəb azadliği
Molla cəfərqulu
Meşədə gördüklərim
Meşədə gördüklərim
Müsəlman içində gördüklərim
Mövqufat məsələsi
Müsəlman məclisi
Molla nəsrəddinin cavabi
Molla nəsrəddinin xəlvət cavabi
Məhəmmədəli şah və bütpərəstlər
Məryəm xanim
Nəsihət
Novruz
Nə eləmək?
Niyə mən dərsdən qaçdim
Niyə məni döyürsünüz?
Ot
Ölülər
Orucu batil eləyən şeylər
Oruc yeyənlər
Papaq
Peterburq
Politika aləmindən
Qoloşapova
Qurbağalar
Quli-biyabanlar
Qorxuram
Qarniyoğunlar
Qazancimiz
Qurtarib
Qara buludlar
Qoloşapovun geri çağirilmasi
Qayirma hədislər
Qəbrdən məktub
Quba meydani
Qafqaz şeyxül-islamina iki dənə açiq məktub
"Rəhbər"
Səyahətnamə
Sürmə
Şeytan
.Şeytana cavab
Şirin rusi danişan
Şükr və səna
Səkkiz yüz molla
Tiflis
Tarix
Tədarük
Təməllüq
"Tərcüman"in fitvasi
Tərəqqi əlamətləri
Təzə təlim kitabi
Veyillər
Vəkil
Vətən məhəbbəti
Xanimlara
Xənnas
Xoş təqrir
Yar ilə görüşmək
Zarafat
Zəhrimar

Natəvan Xurşidbanu

Qəzəllər

Nəbati Əbülqasım

Qəzəllər
Qəsidələr
Gəraylılar
Çarpalar
Qoşmalar
Təcnislər
Farsca şerlər
Məsnəvi
Tərkibbeytlər
Rübailər
Müləmmə
Müstazadlar
Müxəmməs
Bəhri-təvil

Nərimanov Nəriman

Balaca felyeton
Cümə söhbəti
Cümə söhbəti
Cümə söhbəti
Hərdənbir. (Öz ruznaməmdən)
Hərdənbir. (Öz ruznaməmdən)
Hərdənbir
Hərdənbir
Həftə fəryadı
Həftə fəryadı
Həftə fəryadı
Həftə fəryadı
Həftə fəryadı
Həftə fəryadı
Həftə fəryadı
Həftə fəryadı
Həftə fəryadı
Həftə fəryadı
Həftə fəryadı
Həftə fəryadı
Telefon
Telefon
Tənqid
Bir Kəndin Sərgüzəşti
Bahadir və Sona
Bahadir və Sona
İdil Kənarinda
Nadanliq
Nadir Şah
Pir
Şamdan Bəy
Şeytan Bazarda

Nizami Gəncəvi

Leyli və Məcnun
İsgəndərnamə İqbalnamə
Qəzəllər
İsgəndərnamə Şərəfnamə
Sirlər xəzinəsi
Xosrov və Şirin
Yeddi gözəl

Sabir Mirzə Ələkbər

Ağlaşma
Arzu
Adəmi adəm eyləyən paradir
Ay can! Ay can
Adətimiz daş idi dəva günü
An eylədiyim nəşeyi-qəlyanin üçündür
Aldanmaram ki, doğrudur ayinin, ey əmu!
Amma, millət a!....
Bənzətmə
Bərəkallah
Bir bəhanə əldə ünvan etməli bundan sora
Bakida bir kənddə mühavirə
Bəsdir, bu qədər başlama fəryadə, əkinçi!
Barişnalara dair
Bir dəstə gül
Bimərhəmət əyanlarina şükr, xudaya!
Baki fələlərinə
Bir gül
Bizə nə?
Bilməm nə görübdür bizim oğlan oxumaqdan
Baki pəhləvanlarina
Bura say!
Bakida verilən "həqaiq" jurnalinin 3-cü nömrəsində külliyati sədidən nəqlən dərc edilmiş bir qəzələ nəzirə
Bəzi yerlərdə təsadüf olunur aşa, ətə
Cəhd eylə, sən ancaq nəzəri-xəlqdə rak ol
Çatlayir, xanbaci, qəmdən ürəyim
Doğrudan da, məmdəli, qeyrət həlal olsun sənə!
Dərda ki, razi-pünhan, xahəd şod aşikara
Daş qəlbli insanlari neylərdin, ilahi?
Dur qaçaq, oğlum, baş-ayaq qandi bu
Eylə bilirdim ki, dəxi sübh olub
Əlminnətü-lillah ki, "dəbistan" da qapandi!
Ey ki quyi, şərəfi-nəfs beədləstü-becud
Fəxriyyə
Fisincan
Füzuliyə bənzətmə
Füyuzat" jurnalinda "dəli şair" imzali şairə
Fələ, özünü sən də bir insanmi sanirsan?!
Götürüldü
Gülüstan"i-sədidən birhekayeyi-mənzumiyyəyə bənzətmə
Giley, yaxud umu-küsü
Hə, de görüm, nə oldu bəs?
Hər nə versən, ver
Həyat" qəzetinin bağlanmasina görə
Həyat" qəzetinin ikinci ilində "gop-gop" imzali "qoy məktəbə təhsili ülum eyləsin oğlum, daş olsa da qəlbi, onu mum yləsin oğlum!" nəqəratli şerə nəzirə-təməsxüranə
İstiqbal bizimdir
İftardan bir göftar və ya məcmuədən bir löğmə
Küpəgirən qarin1n qizlara nəsihəti
Leyli və məcnun
Məsləhət
Mənimki belə düşdü
Məşrutəçilərin məcburənhaci mirzə həsən imam cameini ixrac-bələd etdiklərində imam camenin zəban hali
"Molla nəsrəddin"in 10-cunömrəsində "qizdirmali" imzasi ilə yazilan şerlərə cavab
Millət necə tarac olur olsun, nə işim var
Müəllimlər siyezdi
Neyliyim, allah! Bu urus başdilar
Nədir aya, yenə üsyanlari iranlilarin?
Neçin məktəbə rəğbətim olmayir?
Naəhl olana mətləbi andirmaq olurmu?!
Neçin verməyir?
Övradimiz, əzkarimiz əfsaneyi-zəndir
Ol gün ki, sənə xaliq edər lütf bir övlad
Olmur, olmasin
Pa atonnan, nə ağir yatdi bu oğlan, ölübə?
Pula təvəccöh
Qamçi
Qorxuram
Qaç, at basdi!
Qocaliqdan şikayət
Qeyrət vəqtidir!
Rədd ol qapidan, ağlama zar-zar, dilənçi!
Şahnamə
Satiram
Səbir
Sərhesab
Sual-cavab
Səbəb boynu yoğun oldu!
Səbr eylə!
Soldumu gülzarin, ey faiq neman pəsər?
Təraneyi-əsilanə
Tömeyi-nəhar
Tərpənmə, amandir, vala, qəflətdən ayilma!
Türk aləminin şekspiri olan namiq kamal həzrətlərinin "amalimiz-əfkarimiz iqbali vətəndir" mətləli şerinə nəzireyi-təməsxüranə
Töhmət edir qəzetçilər, - məşəri-nasi bir belə
"Tazə həyat" qəzetində "məhəmmədzadə" imzali "sən deyən oldu, mən deyən" nəqəratli şerə cavab
Türk şairlərinin sirri amədi füzulinin bəzi qəzəllərinə nəzirə-təməsxüranə
Uçitellər
Uşaqdir
Uşaqlara
Uzun dərya
Uzun dərya
Vəqta ki, əsər nəsimi-zülmət
Vaiz, qələm əhlin yenə təhqir eləyirsən
Vay, vay! Nə yaman müşkülə düşdü işim, allah!

Şirvani Seyid Əzim

Qəzəllər
Rubailər
Qoşabeytlər
Təkbeytlər
Qitələr
Tərkibəndlər
Müxəmməslər
Satiralar
Müxtəlif şerlər
Hekayətlər
Məktublar
Rəbiül-ətfal
Lətifələr
Qitələr

Vazeh Mirzə Şəfi

Hikmətlər, nəsihətlər
Hikmətli sözlər, zəmanədən şikayət
Məhəbbət təranələri
Müxəmməs
Məzhəkələr
Məktubun intizarında
Qəzəllər
İbn Yəmin
Züleyxa

Vəzirov Nəcəfbəy

Adı var özü yox
Ağıçı
Daldan atılan daş topuğa dəyər
Dələduz
Ev tərbiyəsinin bir şəkli
İqtibas
Keçmişdə qaçaqlar
Mənim Vaqiəm
Müsibəti Fəxrəddin
Nə əkərsən, onu biçərsən
Paho
Pəhlivanani-zəmanə
Pul düşkünü Hacı Fərəc
Sonrakı peşimançılıq fayda verməz
Təzə əsrin ibtidası
Vay şələküm, məələküm
Yağışdan çıxdıq, yağmura düşdük

Zakir Qasımbəy

Qoşmalar
Təcnislər
Qəraylılar
Qəzəllər
Müstəzadlar
Müxəmməslər
Tərcibəndlər və tərkibəndlər
Mənzum hekayələr
Məlikzadə və Şahsənəm
Aşiq və məşuq haqqında
Həyasız dərvişlər haqqında
Dəvəsi itən kəs
Tərlanlar və elçilər
Tülkü və qurd
Təmsillər (Aslan, qurd və çaqqal)
Dəvə və eşşək
Xain yoldaşlar haqqında
Tülkü və şir
Hüseyn bəyi həcv
Diyanbəyiləri həcv
Qəzəli - münasib
Müxtəlif şerlər
Üsuli və Şeyxi təriqət mollaların həcvi
Zəmanənin tənqidi
Vəsfi - hal
Maddeyi tarix
Bərdə xərabələri
Müşairə
Məktublar (Vilayətin məğşuşluğu haqqında)
Fərzəndi - əziz
Mixail Petroviç Kalyubakinə
Cəfərqulu xana
Qarabağ Qazisi
Təbibləri həcv
Xurşudbanuya
Kövhər Ağaya
Car müqəddiməsi
Əli bəy Fuladova
İbrahim bəy Azərə
Knyaz İlikoya
Rus vəlihədinə
Mirzə Mehdiyə
Mehdi Bəyə
Əta xana
Salarə
Baharlı Mirzə İsmailə
Bəylər bəyə
Baytılar
Əlavələr
Hacı böyük bəyə
Baba bəyin vəfatına
Əmirzadeyi - məşuq və cavan aşiq
Hüseyn bəyi həcv
Knyaz Xasay Usmiyev haqqında həcv
Məhəmməd bəyə
Mirzə Mehdiyə
Hüseyn bəyi həcv
Böyük bəyə
Şuşa mollaları haqqında
Sədaqətli dostlar haqqında
Mirzə Fətəliyə
İsmayılbəy Qutqaşınlı
İsmayılbəy Qutqaşınlı
Mirzə Fətəliyə
Həyasız dərviş və ismətli qadın
Həcv
Mirze Feteliye

P.S. İndi cənablar və xanımlar, ilk əvvəl görülən ağır işə görə təşəkkürlərimizi ünvanlayaraq, sizdən soruşmaq istəyirik: bu millətin tarixinin - mədəniyyət və ədəbiyyatının başına belə oyunlar açanda, heç intellektiniz - ruhunuz incimədimi!?